بررسی اثر شوری و دما بر جوانه زنی بذرگیاه دارویی زوفا (hyssopus officinalis)

بهمنظور بررسی تأثیرات توأم تنش شوری حاصل از کلرید سدیم و کلرید کلسیم و دما بر خصوصیات جوانه زنی گیاه دارویی زوفا (hyssopus officinalis)، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایة طرح کاملاً تصادفی با پتانسیل های مختلف اسمزی (صفر، 3-، 6- و 9- بار) در دماهای متفاوت، 20، 25، 30 و 35 درجة سانتی گراد، با سه تکرار در آزمایشگاه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، در سال 1389، انجام شد. در این تحقیق صفات درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه و بنیة بذر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد اثر سطوح مختلف نمک، پتانسیل اسمزی و دما بر همة صفات مورد مطالعه بسیار معنی دار شد. مقایسة میانگین ها برای صفات درصد و سرعت جوانه زنی نشان داد که نمک کلرید کلسیم به ترتیب با 63 درصد و 11/7 نسبت به کلرید سدیم با 50 درصد و 70/1 اختلاف معنی داری داشت. بالاترین درصد و سرعت جوانه زنی در تیمار کلرید کلسیم و پتانسیل اسمزی 3- بار با دمای 25 درجة سانتی گراد مشاهده شد. بیشترین طول ریشه چه و بنیة بذر نیز در تیمار کلرید کلسیم و پتانسیل اسمزی 3- بار با دمای 20 درجة سانتی گراد مشاهده شد. بیشترین طول ساقه چه در تیمارهای کلرید سدیم و کلرید کلسیم با پتانسیل اسمزی شاهد (آب مقطر) و دمای 30 درجة سانتی گراد وجود داشت. به طور کلی با افزایش پتانسیل اسمزی و نیز دمای بالاتر از 30 درجة سانتی گراد همة صفات در هر دو محلول نمک به طور معنی داری کاهش یافت. با وجود این اثرات سوء، افزایش دماهای بالا در نمک کلرید سدیم به مراتب بیشتر از کلرید کلسیم بود. بررسی پاسخ گیاه زوفا به سطوح مختلف تنش شوری و دما در مرحلة جوانه زنی، کشاورزان را در استقرار و تولید مطلوب آن یاری خواهد کرد.